Кол Гали 1983 елда Идел буендагы төрки телле халыкларның урта гасырларда яшәгән шагыйре, болгар-татар язма поэзиясенә нигез салучы. Шагыйрь — мәшһүр «Кыйссаи Йосыф» поэмасының авторы. Бу поэманың кулъязмалары нөсхәләре Ленинградта, Казанда , Берлинда, Дрезденда һәм Закавказьеның гыйльми үзәкләрендә саклана.

Ул XIII гасырның беренче яртысындагы зур давыллы вакыйгалар чорында иҗат иткән. Бу чорда Чыңгыз хан яуларының һөҗүмнәре нәтиҗәсендә җир йөзеннән күпләгән шәһәрләр югала, Евразиянең этно-политнк нартасы да яңадан төзелә. Шагыйрьнең тормышы хакында өзек-өзек кенә мәгълүматлар сакланып калган. Ул Болгарда, Хәрәземдә белем ала, мөселман Көнчыгышының мәдәни үзакләренә сәяхәтләр кыла. Шагыйрьнең үлеме 1236 елга — «бөек шәһәр» Биләр каласын Батухан гаскәрләре яулап алган вакытка туры килә дип уйлыйлар...